Gisteren heb ik een wandeling gemaakt langs het Hofpleinviaduct in Rotterdam, met 1,9 kilometer misschien wel het langste Rijksmonument van Nederland. Sinds vorig jaar is de spoorlijn niet meer in gebruik; het viaduct diende nog enkele jaren als metro-tracé maar dat is nu ondergronds gegaan. De Hofplein-lijn werd van 1904 tot 1908 gebouwd als eerste elektrische spoorlijn van Nederland, van Rotterdam naar Den Haag en Scheveningen. Het viaduct, bestaand uit 189 bogen, was de eerste grote gewapend beton-constructie; de Hollandsche Betonmaatschappij dankt er z'n oprichting aan.
Net als het fraaie kopstation aan het Hofplein, dat in de Tweede Wereldoorlog verloren ging, werd ook het viaduct van Jugenstill-decoraties voorzien. Deze bestaan uit o.a. jaartallen, de initialen van de ZHESM (Zuid-Hollandsche Elektrische Spoorweg Maatschappij), gemeentewapens van aan de lijn liggende plaatsen en dierfiguren. Deze ornamenten van de Haagse beeldhouwer Jan Altorf zijn nog grotendeels in tact.
Oorspronkelijk waren slechts enkele van de 189 bogen dichtgemaakt om als winkel te gebruiken (deze oorspronkelijke winkelruimtes bestaan nog), maar in de loop der jaren werden de meeste bogen gedicht. Nu huisvesten ze een grote verscheidenheid aan winkeltjes, werkplaatsen, opslagruimtes en ateliers (ik moest denken aan de werfkelders in Utrecht). Het project Hofbogen wil de bogen herbestemmen en veilig stellen voor de toekomst. Aan het begin van het viaduct, onder de voormalige perrons, is de restauratie onlangs van start gegaan.
Vrijwel het gehele viaduct is te bekijken met Streetview. In een van de bogen van kunstenaarsruimte Cocusa heb ik een panorama gemaakt van rommel-kunst.