Met een VR-bril in het verleden kijken

Virtual Reality-panorama's van Manenburg, Pandhof, Elleboogkerk en Slot Zuylen

door

Ongeschoren selfie met Shinecon VR-bril Virtual Reality-brillen zijn sterk in opkomst, dure exemplaren zoals de Oculus Rift, maar vooral goedkope waar je smartphone in past — zelfs van karton (Google Cardboard).

Ik was er altijd sceptisch over, totdat ik het pas uitprobeerde. Ik heb inmiddels deze gekocht voor m'n iPhone. Ik geloof nog steeds niet zo in een grote toekomst voor VR, maar zie het wel als een leuke gimmick.

Voor een eigen, historische toepassing heb ik een experiment van een paar jaar geleden uit de kast gehaald. Ik noemde het toen verrijkte panorama's; op een hedendaagse 360º-foto kijk je om je heen en opeens verschijnen er beelden uit het verleden in het juiste perspectief. Met een VR-bril is dit extra spectaculair, omdat je er helemaal door omringd wordt. Als je er zelf een hebt kun je onderstaande vier voorbeelden uitproberen (zonder bril werkt ook, maar met minder effect).

open VR ManenburgVR-panorama Atelier Manenburg

Atelier Manenburg

Op de overdekte binnenplaats van het 16e-eeuwse bolwerk Manenburg in Utrecht had in de 20e eeuw de bekende beeldhouwer Pieter d'Hont zijn atelier (lees dit dubbele verhaal hier). Terwijl je virtueel rondkijkt in deze indrukwekkende ruimte verschijnen er foto's van de beeldhouwer werkend in zijn atelier. Ze worden op de juiste plek geprojecteerd, en door de stereoscopische werking van de VR-bril lijken ze wel als grote panelen in de ruimte te staan — met als verschil dat ze uitfaden als je je blik verplaatst.

open VR PandhofVR-panorama Pandhof Utrecht

Pandhof van de Dom

De kruisgang van de Dom, beter beken als pandhof of kloostergang, is een oase in de stad waar de tijd sinds de Middeleeuwen heeft stilgestaan — zo lijkt het althans. Maar de gotische wimbergen (driehoeken) met scènes uit het leven van Sint-Maarten waren deels verdwenen en zijn rond 1880 door Pierre Cuypers gereconstrueerd en aangevuld. Door oude foto's over het hedendaagse panoramabeeld te projecteren zie je pas goed hoe ingrijpend deze restauratie was. Richt je blik op de wimbergen (driehoeken) om de foto's te zien.

open VR ElleboogkerkVR-panorama ramen Elleboogkerk

Elleboogkerk

Een mistroostige ruïne op een donkere herfstdag. Je kijkt naar de afgebladderde muren en de kale sponningen van de ramen, en dan lijkt er een wonder te gebeuren: opeens schittert daar weer kleurrijk glas-in-lood!

De neoclassicistische Elleboogkerk in Amersfoort, waar sinds 1998 het Armando Museum zat, brandde in 2007 af. Inmiddels is de kerk herbouwd, maar toen ik er in 2010 een panoramafoto maakte was het een ruïne. De gebrandschilderde ramen uit 1920 waren al in 1971 verwijderd. Ik heb deze ramen teruggebracht aan de hand van bewaarde kleurenfoto's die ik heb uitgeknipt; het was een hele puzzel om de juiste positie van elk raam te bepalen.

Met een VR-bril op kun je de ramen tevoorschijn toveren door je blik even op de kale vensters te focussen. Vergeet het kleine ronde raam bovenin het koor niet, dat als enige tot aan de brand bewaard bleef en toen alsnog verloren ging. In de herbowude kerk heeft het gehavende raampje een herdenkingsfunctie gekregen.

open VR GobelinzaalVR-panorama Gobelinzaal Slot Zuylen

Slot Zuylen

In 2012 maakte ik de app Utrechtse Buitenplaatsen met de kastelen De Haar, Amerongen, Huis Doorn en Slot Zuylen, in samenwerking met Het Utrechts Archief. Rondkijken in het verleden was het motto, volgens het principe van de verrijkte panorama's met historische foto's. Ik voorzag de foto's deze keer van een feather (vage rand) zodat verleden en heden nog meer in elkaar overvloeiden.

Ik heb het panorama van de Gobelinzaal van Slot Zuylen als voorbeeld omgezet naar VR. Niet alleen omdat ik daar zelf vaak rondleidingen geef, er is ook een actuele aanleiding: de Chinese knikpoppen die op de oude foto op de schoorsteen staan zijn gerestaureerd en keren binnenkort terug! De foto's laten trouwens zien dat men rond 1900 het prachtige wandtapijt als een soort behang zag waartegen schilderijen en kasten werden geplaatst.

Dit voorbeeld smaakt naar meer; het zou de moeite waard zijn de hele app te updaten met VR-functionaliteit (hint!).

Techniek

Het lijkt misschien ingewikkeld om een VR-toepassing te maken, maar in dit geval was het eenvoudig. Het echte werk met de panorama's en historische foto's had ik eerder al gedaan. De websoftware die ik daarbij gebruikte, krpano, heeft inmiddels een VR-optie ingebouwd, dus ik hoefde maar een aantal parameters te veranderen.

Wie ook zoiets wil (laten) maken, neem gerust eens contact op.

 

Herkomst beeldmateriaal

of stuur een e-mail: arjan@arjandenboer.nl

Reacties