Museum met rails en kerk met vliegtuigen

Het Musée des arts et métiers in Parijs

door
Avion III, Clément Ader, 1897 (CC-BY Arjan den Boer)

Eerder bezocht ik in Parijs al eens de Galerie de paléontologie et d'anatomie comparée, een relatief onbekend museum waar de tijd stil lijkt te hebben gestaan. Deze week was ik in het Musée des arts et métiers, waarvoor deels hetzelfde geldt. Dit museum voor techniekgeschiedenis ('kunst en ambacht') huist al sinds 1802 in de oude abdij Saint-Martin-des-Champs. Hoewel in de jaren 90 gemoderniseerd is er nog veel van de oude opstelling over, zoals antieke vitrines en parketvloeren. Overigens doen juist de 'nieuwe' gedeeltes inmiddels erg gedateerd aan.

Niet alle van de 40.000 collectiestukken zijn even interessant, maar sommige zeer zeker, zoals de calculator van Blaise Pascal uit 1642 en het stoomvliegtuig Avion III van Clément Ader uit 1897. Dit vleermuisvormige toestel hangt in het monumentale trappenhuis, wat een verbluffend beeld oplevert (zie foto boven).

Binnenspoorlijntje

Het begrip 'museumspoorlijn' krijgt in het Musée des arts et métiers een heel andere betekenis. Door een groot deel van het museum ligt namelijk een smalspoor, verzonken in het parket en natuursteen. Deze rails dateren uit 1895 en was bedoeld om modellen en machines naar amfitheaters te rijden voor demonstraties. Bij de restauratie zijn de rails gelukkig gehandhaafd. Er zijn zelfs wissels tussen de vitrines en het spoor loopt ook door in de Eglise Saint-Martin-des-Champs, wellicht de enige kerk ter wereld met spoorstaven.

Kerk met vliegtuigen

In deze 13e-eeuwse kerk die bij het museum hoort hangt niet alleen de bekende Slinger van Foucault — hoewel inmiddels een replica — maar is eind jaren 90 ook een hoge stellage gebouwd waarop antieke auto's tentoongesteld staan. Het vormt een spectaculair contrast met de oude kerk. Helemaal mooi is dat het vliegtuigje waar Louis Blériot in 1909 het Kanaal mee overstak in het rijk gedecoreerde tongewelf hangt.

Binnenkort maak ik nog een aparte blogpost over de Cinéorama — een Virtual Reality-filmcamera avant la lettre uit 1900 die ik in het museum tegenkwam.

of stuur een e-mail: arjan@arjandenboer.nl

Reacties

B. van Hellenberg Hubar 17 juni 2016 21:08

Het klinkt wat saai, maar dit bericht is geweldig! Nu even voor mijn 'éducation permanente': rails is toch meervoud?

Arjan den Boer 18 juni 2016 17:05

Je hebt gelijk, ik heb het aangepast! Maar 'een rails' klinkt voor mij vrij natuurlijk omdat het een soort eenheid is van twee spoorstaven. Zie ook https://cornutus.wordpress.... en googelen op "een rails" geeft duizenden treffers :-)